Podstawy fizjoterapii (Tom 2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pod redakcj� Janusza NowotnegoPODSTAWY FIZJOTERAPIIcz. IIPODSTAWY FIZJOTERAPIICz�� IIPODSTAWY METODYCZNE iTECHNIKA WYKONYWANIANIEKT�RYCH ZABIEG�WPODR�CZniK DLA STUDENT�W FIZJOTERAPII i FIZJOTERAPEUT�Wpod redakcj� Janusza riowotnegoAutorzy:prof. dr hab. Janusz Nowotnydr hab. Edward Sauliczdr Krzysztof Czuprynadr Ma�gorzata Domagalskadr Krzysztof Gieremekdr Olga Nowotny-CzuprynaWydawnictwo KASPER Krak�w 2004OPRACOWANIE GRAFICZNE:Olga Nowotny-Czupryna Krzysztof CzuprynaPROJEKT OK�ADKI:Olga Nowotny-CzuprynaWYDAWCA:�KASPER", 30-432 Krak�w, ul. Szyllinga 30DRUK:Zak�ad Graficzny �Colonel", Krak�w, ul. D�browskiego 16Wydanie I-III Copyright � by AWF Katowice 1988, 1998, 2000Wydanie IV (uzupe�nione) Copyright � by Janusz Nowotny 2004ISBN 83-910437-8-9Spis tre�ciVI. SYSTEMATYKA FIZJOTERAPII ............................9Uwagi og�lne ..............................................9Zasadnicze kryteria podzia�owe i podzia� �wicze� leczniczych ......13Zasadnicze kryteria podzia�owe i podzia� zabieg�w fizykalnych .....20VII. METODYCZNE PODSTAWY FIZJOTERAPIIUwagi og�lne .............................................25Cele i zadania fizjoterapii ...................................26Ogniwa rehabilitacji .....................................27Cele rehabilitacji........................................29Og�lne zasady fizjoterapii ...................................33Formy fizjoterapii .........................................40�rodki fizjoterapii .........................................50Materialno-techniczna baza fizjoterapii .......................50Zabiegi fizjoterapeutyczne jako �rodki fizjoterapii ..............54Metodyczne �rodki kinezyterapii............................55Metody fizjoterapii ........................................57Zesp� rehabilitacyjny ......................................64Programowanie rehabilitacji .................................69VIII. ZABIEGI FIZYKALNEUWAGI METODYCZNO-PRAKTYCZNE .....................91Uwagi og�lne .............................................91Promieniowanie ultrafioletowe ...............................95Lecznie �wiat�em ..........................................97Laseroterapia ..........................................97Leczenie przy u�yciu �wiat�a spolaryzowanegoi tzw. �koloroterapia" ...................................103Promieniowanie podczerwone i ciep�olecznictwo ................104Leczenie zimnem .........................................108Krioterapia lokalna .....................................111Krioterapia og�lna .....................................116Pr�d galwaniczny ........................................116Galwanizacje .........................................119K�piele elektryczno-wodne ...............................120Jonoforezy ...........................................121Pr�dy impulsowe .........................................123Uwagi og�lne .........................................123Elektrodiagnostyka .....................................128Elektrostymulacje mi�ni ................................132Podstawy fizjoterapiiElektroterapia przeciwb�lowa .............................145Elektroterapia wysokotonowa .............................152Pr�dy �redniej cz�stotliwo�ci .............................153Pola elektromagnetyczne wielkiej cz�stotliwo�ci.................155Diatermia kr�tkofalowa .................................156Diatermia mikrofalowa ..................................159Impulsowe pola elektromagnetyczne ma�ej cz�stotliwo�ci .........160Ultrad�wi�ki ............................................164Terapia skojarzona .....................................167Fonoforezy ...........................................167Masa� ..................................................169Wodolecznictwo ..........................................174K�piele ..............................................175Natryski .............................................180Ok�ady ..............................................182Wziewania ..............................................185IX. �WICZENIA LECZNICZEUWAGI METODYCZNO-PRAKTYCZNE ....................189Uwagi og�lne ............................................189Leczenie u�o�eniowe, �wiczenia bierne, wyci�gii tzw. �wiczenia odruchowe .................................190Leczenie u�o�eniowe....................................190�wiczenia bierne ......................................198Inne �wiczenia zwi�kszaj�ce ruchomo�� stawow� ..............204Mobilizacje, manipulacje i trakcje ......................204Elementy niekt�rych metod ukierunkowane na popraw� zakresuruchomo�ci stawowej ................................211Stretching ........................................223Wyci�gi .............................................228Tzw. �wiczenia odruchowe ...............................236�wiczenia czynne .........................................237Uwagi og�lne .........................................237Podstawowe zagadnienia metodyczne .......................238�wiczenia kszta�tuj�ce poszczeg�lne cechy sprawno�ci..........242�wiczenia kszta�tuj�ce postaw� cia�a .......................261�wiczenia rozlu�niaj�ce .................................278�wiczenia w wodzie ....................................281Nauka chodzenia ......................................286Nauka lokomocji na w�zkach inwalidzkich...................292�wiczenia czynno�ci �ycia codziennego .....................294�wiczenia oddechowe ..................................298Spis tre�ci�wiczenia bierno-czynne i czynno-bierne ....................302�wiczenia bierno-czynne .............................302�wiczenia czynno-bierne .............................304Uwagi ko�cowe .......................................304�wiczenia og�lnie usprawniaj�ce ............................305�wiczenia kondycyjne ..................................307�wiczenia poranne .....................................309X. WYBRANE ZAGADNIENIA REEDUKACJINERWOWO-MIʌNIOWEJ ...............................311Uwagi og�lne ............................................311Og�lne problemy reedukacj nerwowo-m�niowej ...............314Tzw. plastrowanie (KINSIO TAPING) ......................315�wiczenia odruchowe .....................................320�wiczenia odruchowe wed�ug Mifatskyego ..................321�wiczenia odruchowe wed�ug Vlacha.......................322�wiczenia odruchowe wed�ug Vojty ........................323Metoda P. Hankego (E-Technik)...........................325�wiczenia odruchowe wed�ug Stejskala .....................328�wiczenia synergistyczne ................................329Metoda Brunnstr�m ......................................334Metoda R. Brunkow ......................................337Proprioceptywne torowanie nerwowo-mi�niowe(PNF = proprioceptive neuromuscular facilitation) ..............342Wzorce kompleksowych ruch�w wed�ug fizjologicznej sekwencjirozwojowej ...........................................345Metoda hamowania i u�atwiania - metoda Bobath ..............347Sensoryczno integracyjna terapia wg A. J. Ayres ...............356Stymulacja sensomotoryczna ...............................361Inne metody reedukacji nerwowo-mi�niowej ..................362Metoda T. Fay ........................................363Metoda M. S. Rood ....................................364Metoda E. Kenny ......................................367�wiczenia wed�ug H. S. Frenkla ...........................368Metoda S. Klein-Vogelbach ..............................370Reedukacja mi�ni twarzy wed�ug K. Obrdy i wsp..............372Ustno-twarzowa terapia regulacyjna wg R. C. Moralesa .........373Biologiczne sprz�enie zwrotne (biofeedback) w reedukacji nerwowo-mi�niowej ......................................375vi. Systematyka fizjoterapiiUwagi og�lneFizjoterapia stanowi integraln� sk�adow� rehabilitacji leczniczej (medycznej), b�d�cej z kolei sk�adow� szerzej ujmowanego procesu rehabilitacji. Rehabilitacj� bowiem rozpatruje si� zazwyczaj w trzech aspektach: leczniczym (medycznym), spo�ecznym i zawodowym - i taki jest najcz�ciej stosowany jej podzia�. W pewnym momencie w Polsce pojawi� si� jeszcze jeden termin - �rehabilitacja ruchowa". Nie podejmuj�c dyskusji nad celowo�ci� wprowadzenia i s�uszno�ci� tego okre�lenia, warto nadmieni�, �e termin ten nale�y ju� niejako do historii. Zadecydowa�y o tym w�a�ciwie dwa czynniki - niemo�no�� jednoznacznego zdefiniowania tego terminu i wyra�nego odr�nienia go od kinezyterapii jako sk�adowej rehabilitacji medycznej oraz fakt, �e - poza Polsk� - termin ten nie przyj�� si� w �adnym innym kraju.Jak ju� powiedziano, fizjoterapia wchodzi w sk�ad rehabilitacji leczniczej. T� ostatni� definiuje si� jako kompleksowe dzia�anie o okre�lonym celu - g��wnie (ale nie tylko) ukierunkowanym na post�powanie o charakterze leczenia. Fizjoterapia nie jest jednak jedyn� sk�adow� rehabilitacji medycznej, o czym b�dzie jeszcze mowa nieco ni�ej, cho� zajmuje w niej zasadnicze miejsce. Ju� sama nazwa (z greckiego: physis - natura, therapeia - leczenie) sugeruje, �e chodzi tu o wykorzystanie w celach leczniczych czynnik�w naturalnych - m.in. takich, jak: ruch, �wiat�o, elektryczno��, powietrze, woda itp. Analogicznie do innych rodzaj�w terapii, mamy tu wi�c do czynienia z wyodr�bnieniem dzia�u, kt�ry ��czy w jedn� ca�o�� rodzaj stosowanych w nim �rodk�w leczniczych. Zwyczajowo, a raczej ze wzgl�d�w metodycznych, rozdziela si� tu jednak leczenie przy pomocy r�nych form ruchu, od zastosowania pozosta�ych czynnik�w fizykalnych. Pierwsza z tych cz�ci okre�lana jest mianem kinezyterapii (z greck... [ Pobierz całość w formacie PDF ]