Podhorodecki L. - Kulikowe pole ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Bellona SA prowadzi sprzedać wysyłkową swoich książek za
zaliczeniem pocztowym z rabatem do 20 procent od ceny detalicznej.
Nasz adres:
Bellona SA
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
Dział Wysyłki tel.: 022 457 03 OG. 022 652 27 01
fax: 022 620 42 71
Internet:
e-mail:
Opracowanie graticzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Daniel Rudnicki
Redaktor: Bogusław Brodecki
Redaktor techniczny: Grażyna Woźniak
© Copy right by Leszek Podhorodecki. Warszawa 1986. 2008
© Copyright by Wydawnictwo Obrony Narodowei. Warszawa 1986
© Copyright by Bellona Spółka Akcyjna, Warszawa 2008
Wydanie II
ISBN 078-83-11-11040-3
NAJAZD BATU-CHANA
Już ponad 170 lat minęło od czasu, gdy Jarosław Mądry
dzielił wielką Ziemię Ruską między swych pięciu
synów i ustanawiał zasadę senioratu, a końca wzajemnych
waśni i wojen domowych widać nie było. Na próżno stary
książę na łożu śmierci ostrzegał synów: »Jeśli będziecie żyć
w nienawiści, kłótniach i walkach, to poginiecie sami i zgu­
bicie ziemię ojców swoich i dziadów swoich, którą oni zdo­
byli wielkim trudem“. Nikt wtedy chyba nie przypuszczał,
że prorocze to były słowa! Niepomni ojcowskich przestróg
Jarosławicze, dumni i żądni władzy, szybko porwali za
broń. „Powstali przeciw sobie nawzajem i nastała wśród
riich niezgoda wielka i walki bratobójcze — biadał ruski
kronikarz. — I powstał gród przeciw grodowi i prawdy nie
było między nimi“
1
.
Dokonany przez Jarosława Mądrego w 1054 r. podział
utrwalił się w 78 lat później, gdy po śmierci Mścisława,
syna Włodzimierza Monomacha, wzięły górę tendencje
odśrodkowe i Ruś zdecydowanie już weszła w okres roz­
drobnienia feudalnego. Gdy w pierwszych latach po decyzji
Jarosława Mądrego istniało jeszcze poczucie jedności i ksią­
żęta ruscy starali się występować razem przeciw wspólnym
nieprzyjaciołom, a władcy kijowscy próbowali sprawować
1
Połnoje sobranije russkich letopisiej
t. I, II,
Ławńentskaja i Troickaja
letopis,
wyd. II, Leningrad 1927, s. 221.
 nad pozostałymi książętami władzę zwierzchnią, teraz zapa­
nowało całkowite rozprzężenie i każda z poszczególnych
dzielnic prowadziła własną politykę. Kraj pogrążał się
w coraz większej anarchii. Nieustanne wojny domowe skła­
niały do interwencji sąsiadów, zwłaszcza niezwykle doku­
czliwych dla Rusi Połowców, koczowniczy lud pochodzenia
tureckiego, który w połowie XI wieku opanował stepy
czarnomorskie, wypierając stamtąd swych pobratymców,
Pieczyngów. Najazdy, te prowokowali często sami książęta,
wyprawiający się w łupieskich pochodach na sąsiadów lub
wzywający ich do pomocy przeciw swoim braciom.
Obiektem zażartej walki ,$tał się Kijów, który często
przechodził z rąk do rąk, ulegając przy tym kilkakrotnie
grabieży i pożarom. Po raz pierwszy miasto zostało
wydane na łup w 1169 r. przez jego zdobywcę, księ­
cia włodzimiersko-suzdalskiego Andrzeja Bogolubskicgo.
„I grabili przez dwa dni cały gród, Podole i Górę [dziel­
nice Kijowa —
przyp. L.P.]
y
i monastery, i Sofiję, i Dzie-
sięcinną Bogurodzicę [nazwy cerkwi —
przyp
.
L.P.],
i nie
było zmiłowania dla nikogo“ — pisał ze zgorszeniem ruski
kronikarz
2
. Po raz drugi zniszczył miasto w 1202 r. książę
smoleński Ruryk Rościsławicz, sprzymierzony z Połowcami.
Na tronie wielkoksiążęcym zasiadali słabi władcy, zmienia­
jący się bardzo często i nie wywierający żadnego wpływu
na innych książąt. Stopniowo Kijów tracił znaczenie stolicy
całej Rusi, aż spadł do roli jednego z wielu ośrodków poli­
tycznych. Mimo to, ze względu na swe położenie i tradycję
historyczną, nadal był obiektem walki między książętami.
Gdy w pierwszej połowie XIII wieku toczyły się zacięte
walki domowe, ze wschodu nadciągnęło niespodziewanie
śmiertelne niebezpieczeństwo. Jego sprawcami byli Mongo­
łowie.
Na początku XIII wieku wielki zdobywca Czyngis-chan
zjednoczył powaśnione ze sobą plemiona mongolskie i roz­
począł zwycięskie wyprawy na sąsiadów. W efekcie długo­
letnich,
nieustannych
walk
powstało
ogromne
imperium
2
Cyt. za P. Tołoczko,
Istoryczna topografija starodawnoho Kyjiua,
Kyjiw 1972, s. 184;
Istorija Kyjiwa,
oprać, zbiór.,
1
.1, Kyjiw 1960, 3.81.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]