Poradowski - Czy Biblia(1)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Micha� PoradowskiCZY BIBLIA?Gdzie s�"korzenie" Chrze�cija�stwa. .w judaizmie czy w mozaizmie?w Talmudzie czy w Biblii ?Oficyna Wydawnicza "FULMEN"Warszawa 1993SPIS TRE�CIWst�pJudaizm i mozaizm - podstawowe r�nice 7Judaizm czy mozaizm 11Chrystus Pan wobec judaizmu i mozaizmu 14Judaizm i mozaizm w Dziejach Apostolskich 22Judaizm i mozaizm w Listach �w. Paw�a 30Judaizm i mozaizm w apokryfach 44Judaizm i mozaizm w pismach Ojc�w Ko�cio�a 49Korzenie" Chrze�cija�stwa? 55Czy chrze�cijanie i �ydzi wierz� w tego samego Boga? 60Na czym polega judaizacja Chrze�cija�stwa? 67"�ydowskie Chrze�cija�stwo" w historii 75Konflikt mi�dzy Izraelem i Ko�cio�em 84Czy Izrael jest nadal "narodem wybranym"? 92Jeszcze o r�nicy mi�dzy judaizmem i mozaizmem 101"Korzenie" Chrze�cija�stwa w hellenizmie? 107Nieco o Talmudzie 110Judaizacja Chrze�cija�stwa dzisiaj 116"Korzenie" Chrze�cija�stwa w hellenizmie wed�ug �w. Augus-tyna 125Wsp�czesna judaizacja Mszy �wi�tej 131Jeszcze o judaizacji Chrze�cija�stwa 136WST�PTemat "korzeni" Chrze�cija�stwa nie jest nowy, gdy� polemi-zowali ju� o tym pierwsi chrze�cijanie. Ci, co nawracali si� z mozai-zmu, a wi�c �ydzi, widzieli te "korzenie" w Biblii, a ci za�, kt�rzynawracali si� z "hellenizmu" - a byli nimi prawie wszyscy �wcze�niobywatele cesarstwa rzymskiego, z wyj�tkiem �yd�w - upatrywaliowe "korzenie" g��wnie w tradycjach religijnych starej Grecji.Podobnie, zreszt�, by�o i p�niej, a nawet jest i do dzi�. Pami�tamz jakim entuzjazmem wspaniale przemawia� na odczytach w War-szawie polski hellenista o �wiatowej s�awie (gdy� jego ksi��ki na tentemat by�y t�umaczone na r�ne j�zyki europejskie), profesor Ta-deusz �ieli�ski, w przededniu drugiej wojny �wiatowej. A po tej�ewojnie, niemniej wspaniale i przekonywuj�co, przemawia a� do dzi�,przy ka�dej okazji, jeden z najwi�kszych wsp�czesnych helle-nist�w, argenty�ski profesor semantyki Carlos A. Disandro.Istnieje jednak zasadnicza r�nica mi�dzy t� polemik� tra-dycyjn� i dzisiejsz�, gdy� sp�r tradycyjny scentralizowa� niemal ca��polemik� na temat "korzeni" Chrze�cija�stwa na Biblii i na helleniz-mie, a sp�r obecny tylko marginesowo wspomina hellenizm, sku-piaj�c ca�� uwag� niemal wy��cznie na dyskusji: czy te "korzenie"s� w judaizmie, czy w mozaizmie, a wi�c czy s� one w Talmudzie,czy w Biblii?Ale przys�owiowy "kij w mrowisko" w�o�y� Drugi Sob�r Waty-ka�ski, a to w swych dokumentach Lumen gentium i Nostra aetate,�wiadczaj�c oficjalnie i uroczy�cie, �e obecnie jedynym "ludemwybranym" jest "lud Bo�y", a wi�c wszyscy ci, kt�rzy wyznaj�wiar� chrze�cija�sk�, a co �ydzi zrozumieli jako pozbawienie ichgodno�ci starotestamentowego "ludu wybranego".Niniejsza praca ogranicza si� niemal wy��cznie do polemiiki natemat "korzeni" Chrze�cija�stwa, opowiadaj�c si�, oczywi�cie, zaBibli�, a wi�c za mozaizmem, a nie za Talmudem, czyli za judaiz-mem, a tylko marginesowo traktuje inne zagadnienia. Daj Bo�e, abyprzyczyni�a si� do wyja�nienia tych zagadnie� i do usuni�cia ist-niej�cych nieporozumie�.AUTORJUDAIZM I MOZAIZM- PODSTAWOWE RӯNICEJedn� z najwi�kszych trosk Aposto��w i pierwszych bis-kup�w by�a obrona wsp�lnoty chrze�cija�skiej od zgubnychwp�yw�w judaizmu, ju� bowiem w�wczas, w pierwszymwieku, judaizm uwa�a� Chrze�cija�stwo tylko za jedn� z wie-lu sekt heretyckich. Ta troska o obron� Wiary przedwp�ywami judaizmu staje si� z biegiem czasu prawie obsesj�ca�ej hierarchii m�odego Ko�cio�a, kt�ry broni czysto�ci swejWiary, opartej na nauce Chrystusa Pana. Skoro jednak Chrys-tus Pan cz�sto odwo�ywa� si� do Starego Testamentu, ten�ezostaje uznany przez jego uczni�w za jedno ze �r�de� oficjal-nej nauki Ko�cio�a. Istnieje wi�c �cis�y zwi�zek mi�dzy now�nauk� Chrystusa Pana i dawnym objawieniem przekazanymprzez Stary Testament, kt�ry przez Grek�w zosta� nazwanyBibli� (greckie s�owo "biblia" znaczy ksi�ga "par excellen-ce"). Ksi�ga ta sk�ada si� z wielu cz�ci, a najstarsz� i najbar-dziej szanowan� przez �yd�w jest ta, kt�r� nazywaj� Pi�cio-ksi�g� Moj�esza, czyli Prawo, po hebrajsku Tora.Te nakazy i zakazy, dane przez Boga "ludowi wybrane-mu" przez po�rednictwo Moj�esza (spisane w r�nych cza-sach i okoliczno�ciach), sta�y si� podstaw� religii moj�eszo-wej, czyli mozaizmu. Ale, z biegiem czasu, tak�e i p�niej,w ci�gu wielu stuleci, Pan B�g nadal poucza przez prorok�wi przez inne osoby natchnione, a ca�o�� nauki moralnej tychpism tak�e zostaje nazwana mozaizmem.Skoro Pismo �wi�te starotestamentowe sk�ada si� z takwielu "ksi�g" spisanych w r�nych czasach i okoliczno�-ciach, w j�zyku g��wnie aramejskim (kt�ry, jak wszystkiej�zyki, uleg� du�ym zmianom na przestrzeni ponad dw�chtysi�cy lat, licz�c tylko do czas�w Chrystusa Pana), nie mo�enas dziwi�, �e ukaza�y si� r�ne jego komentarze, wyt�uma-czenia i interpretacje, najpierw ustne, przekazywane tradycj�,a p�niej pisemne, aby uprzyst�pni� nauk� Pisma �wi�tegotak�e osobom mniej wykszta�conym. , Zbi�r tych komentarzynazwano Talmudem.Z czasem Talmud (najpierw tylko ustny, a dopiero pokilku wiekach spisany) by� wi�cej znany "ludowi wybrane-mu" ni� sama Biblia, a nawet, ju� na par� stuleci przedChrystusem Panem, prawie ca�kowicie wyrugowa� i zast�pi�Bibli�. Talmud, jako Miszna i Gemara, a w czasach ju�chrze�cija�skich jego skr�cone i uproszczone wydania popu-larne znane jako Baba Batra (szeroka brama) i Szulchanaruch (st� zastawiony), sta� si� g��wnym �r�d�em �ydows-kiej moralno�ci, podobnie jak w�r�d chrze�cijan nierazNa�ladowanie Chrystusa Tomasza A'Kempis lub jakie� po-pularne modlitewniki s� wi�cej znane i czytane w codzien-nym �yciu, ni� same Ewangelie czy Nowy Testament.Ot�, w dziejach "narodu wybranego" nast�pi� wyra�nypodzia� mi�dzy mozaizmem i judaizmem. Mozaizm jest prze-de wszystkim religi� skodyfikowan� przez Moj�esza, aletak�e i kultur� inspirowan� przez Tor�. Natomiast judaizmjest g��wnie kultur�, zawieraj�c� elementy religijne. W skr�-cie mo�na powiedzie�, �e mozaizm to religia objawionai kultura �ydowska oparta na Biblii, g��wnie na Pi�cioksi�gu1 Nale�y pami�ta�, �e Biblia �ydowska jest zasadniczo r�na od Bibliichrze�cija�skiej, gdy� dla �yd�w jedyn� ksi�g� �wi�t� jest Tora, czyliPi�cioksi�g Moj�esza (Pentateuko), bo tylko ona zawiera objawienie daneprzez Boga Moj�eszowi, a inne ksi�gi nale�� do �ydowskiej kultury i dohistorii; s� one bardzo cenione, ale nie s� uwa�ane za pisma sakralne.Natomiast Biblia chrze�cija�ska obejmuje Stary Testament i Nowy Testament.Ten Stary Testament, wed�ug kanonu Ko�cio�a, sk�ada .si� z 46 "ksi�g"Moj�esza (Tora), a judaizm to przede wszystkim kultura�ydowska, bardzo stara, zaczynaj�ca si� na wiele wiek�wprzed Moj�eszem, dla kt�rej jego autorytet jest tylko jednymz wielu, b�d�c opart� najpierw na bardzo starych tradycjachprzedmoj�eszowych, a p�niej g��wnie na Talmudzie, a wi�cna Misznie i Gemarze, obejmuj�ca najrozmaitsze pr�dy,w kt�rych przewa�aj� tendencje materialistyczne i ba�woch-walcze (jak kult z�otego cielca).�ydzi, b�d�c ludem koczowniczym, zawsze �yj�cymw diasporze (w rozproszeniu), a wi�c w�r�d r�nych lud�wi kultur, kt�re cz�ciowo asymiluj�, wytworzyli w ci�gu swejwielotysi�cznej historii w�asn� kultur� zwan� judaizmem,kt�ry to judaizm ma niewiele wsp�lnego z mozaizmem. Cowi�cej, to w�a�nie z okazji pojawienia si� nauki Jezusa z Na-zaretu (w kt�rym nie rozpoznali zapowiedzianego Mesjasza)ten�e judaizm sta� si� reakcj� przeciwko Chrze�cija�stwui najpierw stara� si� Chrze�cija�stwo opanowa�, uwa�aj�c gotylko za sekt� heretyck�, a p�niej usi�owa� go zniszczy�inspiruj�c prze�ladowania ze strony w�adz cesarstwa rzyms-kiego, a skoro to si� nie uda�o, zacz�li infiltrowa� pierwotneChrze�cija�stwo, aby je zjudaizowa�. Nic wi�c dziwnego, �eAposto�owie zwalczali owe wp�ywy (co jest oczywiste w Lis-tach i w Dziejach Apostolskich), a tak�e i Ojcowie Ko�cio�aw pierwszych wiekach, co jest widoczne w tak licznychtraktatach na temat Adversus Judaeos o De cavendo Judais-mo.Mimo jednak tej czujno�ci ze strony biskup�w w pierw-szych wiekach, judaizm zdo�a� opanowa� znaczn� cz��Ko�cio�a przez herezj� zwan� arianizmem i to przez prawiesto pi��dziesi�t lat, prze�laduj�c biskup�w wiernych tradycjiz kt�rych wielu sta�o si� m�czennikami. Arianizm bowiemby� oczywistym judaizmem, gdy� odrzuca� dogmat Tr�jcyo r�nym charakterze literackim (poezje, opowiadania, historia itd.) i s�"natchnione", czyli �e zawieraj� cz�ci objawienia danego przed przyj�ciemChrystusa Pana, a Nowy Testament zawiera objawienie dane przez ChrystusaPana, a przekazane nam przez Ewangelie, przez Dzieje Apostolskie, ListyAposto��w i Apokalips�.�wi�tej, a tak�e i dogmat, �e Chrystus Pan jest Bogiem--Cz�owiekiem, sprowadzaj�c Go do poziomu stworzenia, kt�-re, jako takie, nie jest Bogiem, a tak�e nie jest cz�owiekiem,b�d�c wed�ug arianizmu bytem ponadludzkim.Jest wi�c wielkim nieporozumieniem m�wi�, �e Chrze�-cija�stwo ma swe "korzenie" w judaizmie, a tylko mo�nai trzeba twierdzi�, �e Chrze�cija�stwo ma swe "korzenie"w mozaizmie, bo w Biblii, gdy� poczynaj�c od Pentateuku a�do ostatnich ksi�g Starego Testamentu, (wed�ug kanonuKo�cio�a) znajduje si� wprost niezliczona ilo�� tekst�w pro-roczych, kt�re zapowiadaj� przyj�cie Mesjasza-Zbawicielaopisuj�c dok�adnie i w szczeg�ach Jego �ycie i Jego M�k�.Nadto, sam Chrystus Pan cz�sto cytuje w swych przypo-wie�ciach i okoliczno�ciowych naukach odno�ne teksty bib-lijne.Tak wi�c tylko w mozaizmie, czyli w Biblii znajduj� si�"korzenie" chrze�cija�skiej wiary, a nie w judaizmie, czyliw Talmudzie.JUDAIZM CZY MOZAIZMWed�ug Biblii nar�d �ydowski, ju� w pocz�tkach swejhistorii, otrzyma� od Boga objawienie i, ju� przez to samo,zosta� "narodem wybranym", ale p�niej to wyr�nienie gowobec innych lud�w zostaje formalnie potwierdzone ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]