Poradnik - Dni kobiece bez bólu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
i
spis tr
it
e
ÊÊ
Êccici
spis tre
spis tre
i
spis treÊ ci
1. Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
2. Czy wiesz, ˝e… – wyniki badania opinii spo∏ecznej
na temat bólów menstruacyjnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
3. Wszystko o menstruacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
n
Troch´ historii
n
Co to jest menstruacja i kiedy powinna
si´ pojawiç po raz pierwszy?
n
Kiedy masz powód do zmartwienia? – normy
wyst´powania miesiàczki
n
Cykl menstruacyjny
4. Co to sà bóle menstruacyjne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
n
Rodzaje i przyczyny bólów
n
Mechanizm powstawania bólów menstruacyjnych
n
Metody zwalczania bólów
n
Leki przeciwbólowe
n
Profilaktyka
n
Terapia uzupe∏niajàca
n
Kiedy nale˝y pójÊç do lekarza?
n
Czy bóle menstruacyjne zmniejszajà si´ wraz z wiekiem?
n
Czego unikaç podczas miesiàczki?
5. Psycholog radzi – psychologiczny aspekt bólów menstruacyjnych . . . . . . . . . . .
16
n
Czym jest ból?
n
Stereotypy
n
Cierpieç w milczeniu czy mówiç o bólu?
n
Kilka rad psychologa
n
Pomó˝ sobie pozbyç si´ bólu i bàdê aktywna
n
Zmiana uwagi
n
Ruch
n
Ból, stres i niepokój
n
Nastrój
n
Test. Sprawdê, czy potrafisz skutecznie radziç sobie z bólem
Profilaktyka – jak dzia∏ajà NLPZ (Niesterydowe Leki
Przeciwzapalne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
1
it
p
wst´
wst´p
ce Dni z Ibupromem” wspó∏pracuje lekarz ginekolog dr Marek Marcyniak oraz doktor psycho-
log Ewa Kostarczyk.
v
Wkraczajàc w doros∏e ˝ycie, m∏ode kobiety odczuwajà naturalne dla ich wieku dolegli-
B
woÊci. Niestety, cz´sto zdarza si´, ˝e nie wiedzàc, jak sobie poradziç z bólami menstruacyj-
ól to problem znany ka˝dej kobiecie. A˝ 75% dziewczàt w wieku 14-18 lat cierpi z po-
nymi, dziewczyny tracà ch´ç do ˝ycia, nie mogà si´ skoncentrowaç na codziennych czynno-
wodu dolegliwoÊci menstruacyjnych, a dolegliwoÊç ta z wiekiem staje si´ coraz bardziej
Êciach i nie czerpià radoÊci z ˝ycia.
dokuczliwa. Tylko 30% dziewczàt deklaruje, ˝e zawsze wie, jak sobie poradziç, a wi´kszoÊç
v
przyznaje, ˝e przynajmniej czasem czuje si´ bezradna. Brak wiedzy na temat bólów menstru-
W ramach akcji odb´dà si´ Dni Otwarte w wybranych gabinetach ginekologicznych,
acyjnych i sposobów radzenia sobie z tà dolegliwoÊcià u m∏odych kobiet sprawia, ˝e pokutuje
w których b´dzie mo˝na wykonaç bezp∏atne badanie ginekologiczne, a tak˝e porozmawiaç
przekonanie, ˝e w czasie bolesnej miesiàczki powinno si´ zaprzestaç wszelkiej aktywnoÊci.
z lekarzem specjalistà na temat sposobów radzenia sobie z bólem menstruacyjnym – szcze-
Podobnie cz´stym zjawiskiem jest ukrywanie bólów menstruacyjnych przed ca∏ym Êwiatem
gó∏owe informacje na temat badaƒ mo˝na znaleêç na stronie
www.kobiecedni.pl
oraz cierpi´tnicze podejÊcie do bólu. A przecie˝ we wspó∏czesnym Êwiecie mamy do dyspozy-
JeÊli masz problem lub chcesz uzyskaç wi´cej informacji, zapraszamy do serwisu
cji du˝à wiedz´ i ca∏y wachlarz rozwiàzaƒ, dzi´ki którym mo˝na pozbyç si´ bólu i cieszyç si´
internetowego. Nasi eksperci ch´tnie Ci doradzà i udzielà odpowiedzi na wszystkie pytania.
v
m∏odoÊcià.
Do dyspozycji wszystkich m∏odych dziewczyn
Ogólnopolska Kampania Edukacyjna „Kobiece Dni z Ibupromem”, której organizatorem
chcàcych zdobyç wiedz´ na temat bólów menstruacyj-
jest producent leku Ibuprom, zosta∏a zainicjowana specjalnie po to, aby pomóc ka˝dej m∏o-
nych, ich fizjologicznych przyczyn, nast´pstw oraz mo˝-
dej kobiecie zdobyç wiedz´ potrzebnà do tego, aby skutecznie pokonaç ból menstruacyjny
liwoÊci radzenia sobie z nimi oddajemy bezp∏atny po-
i prze˝yç aktywnie ka˝dy dzieƒ.
v
radnik „Kobiece Dni bez bólu” opracowany przez eks-
pertów. Mamy nadziej´, ˝e w akcji prowadzonej pod
Celem Ogólnopolskiej Kampanii Edukacyjnej „Kobie-
patronatem producenta leku Ibuprom wiele m∏odych
ce Dni z Ibupromem” jest edukacja na temat skutecz-
kobiet odnajdzie rzetelnego doradc´ i specjalist´ w ra-
nych i sprawdzonych sposobów zwalczania bólów
C
z´s
tym
zj
aw
iski
em
je
st u
kr
ywa
nie
b
óló
w
m
en
stru
ac
yjny
ch
p
rze
d c
a∏y
m Ê
wia
te
m
o
raz
cie
rp
i´tn
icz
e
p
ode
jÊc
ie
do
ból
u
dzeniu sobie z bólami menstruacyjnymi.
menstruacyjnych. W ramach akcji m∏odym kobietom
zostanie przekazana szeroka wiedza na temat bólów
odczuwanych w trakcie kobiecych dni. Program edu-
kacyjny wspierajà swoim autorytetem, wiedzà i do-
Êwiadczeniem lekarze specjaliÊci. Z kampanià „Kobie-
2
3
wst´p
czy
wiesz, ˝e...
wiesz, ˝e...
w równym stopniu dla m∏odszych, jak i starszych dziewczàt. Przyjació∏ki sà wprawdzie opar-
ciem, ale ju˝ g∏ównie psychicznym. Kole˝ance mo˝na si´ wy˝aliç, ale nie jest ona tak dobrym
i wiarygodnym êród∏em informacji jak matka. Cenionym i stosunkowo cz´sto wykorzystywa-
B
nym êród∏em informacji sà ∏atwe ksià˝ki. Do prasy dziewczyny zaglàdajà równie cz´sto, ale
adania wykonane w 2005 roku na zlecenie producenta leku Ibuprom, a przeprowadzo-
majà do niej ograniczone zaufanie. Informacji szukajà równie˝ w Internecie.
v
ne przez niezale˝ny instytut badawczy SMG/KRC MillwardBrown wykaza∏y, ˝e podczas
menstruacji a˝ 75% dziewczàt w wieku 14-18 lat cierpi z powodu bólu menstruacyjnego.
Wizyta u ginekologa zdarza si´ stosunkowo rzadko przed ukoƒczeniem
WÊród dziewczàt majàcych takie dolegliwoÊci po∏owa odczuwa ból przy ka˝dej miesiàczce,
szesnastego roku ˝ycia. Tylko oko∏o 10% dziewczyn w wieku 14-15 lat ma ju˝ za sobà takie
1/3 przy co drugiej.
doÊwiadczenie, zwykle inicjowane przez mam´ lub wymuszone skierowaniem od innego
v
lekarza.
Ból menstruacyjny negatywnie wp∏ywa nie tylko na fizyczne, ale równie˝ na psychiczne
v
Ch∏opcy zauwa˝ajà odmienne zachowanie dziewczyn w trakcie miesiàczki. Niemal 90%
samopoczucie dziewczyny. Najcz´Êciej powoduje on rozdra˝nienie, zniech´cenie i poczucie
ograniczonej aktywnoÊci (oko∏o 70% przypadków). 14% dziewczyn zdarzy∏y si´ omdlenia
zgadza si´ ze stwierdzeniem, ˝e dziewczyny sà wtedy rozdra˝nione, dla 70% sà marudne,
w trakcie miesiàczki.
56% zwróci∏o uwag´, ˝e sà mniej towarzyskie.
v
Najcz´Êciej stosowanym sposobem walki z bólem sà
przeciwbólowe leki kupowane bez recepty – stosuje je 80%
dziewczàt majàcych bóle miesiàczkowe. Najbardziej popu-
Na
jba
rd
ziej
po
pu
larn
ym
lek
iem
je
st
Ibu
pro
m,
sto
su
je g
o 2
8%
dz
iew
cz
yn
ma
jà
cyc
h b
óle
m
ens
tru
acy
jne
larnym lekiem jest Ibuprom, stosuje go 28% dziewczyn ma-
jàcych bóle menstruacyjne. Lek ten postrzegany jest jako
skuteczny Êrodek w walce z bólem. Kolejnymi cz´sto wy-
mienianymi przez dziewcz´ta pozafarmakologicznymi
sposobami walki z bólem sà odpoczynek (65%), masa˝
brzucha (38%) i kàpiel (25%).
v
W czasie bolesnego miesiàczkowania skutecznym êród∏em wsparcia dla m∏odych
dziewczyn jest mama. Zdecydowana wi´kszoÊç twierdzi, ˝e z mamà mo˝na porozmawiaç
o problemie i poprosiç jà o rad´. Pozostaje ona najbardziej wiarygodnym êród∏em informacji,
4
5
wszystko
tk
wszystk
menstruacji
ii
o menstruacji
j
menstruacji
zystko
menstruacji
menst
zystko
y
ruacj
j
v
Âredni wiek wyst´powania pierwszej miesiàczki (menarche) to 12,7 lat, zaÊ Êredni wiek
T
roch´ historii
ostatniej (menopauza) to 51,4 lata. Przeci´tnie w ciàgu pierw-
szych 2 lat po pierwszej miesiàczce i w ciàgu 3 lat przed meno-
Krwawienie miesiàczkowe kobiet nazywane by∏o „chorobà ksi´˝ycowà” lub „chorobà
pauzà wyst´puje najwi´ksza zmiennoÊç cykli miesiàczkowych
miesi´cznà” (w j´zyku staropolskim „miesiàc” znaczy∏ „ksi´˝yc”). Ju˝ od prawieków ludzie do-
w odniesieniu do czasu ich trwania (d∏ugoÊci) i obfitoÊci (nasile-
strzegali zwiàzek czasowy mi´dzy cyklem kolejnych faz ksi´˝yca a cyklem miesiàczkowym ko-
nia). Wtedy te˝ cykle sà przewa˝nie jednofazowe, bezowulacyj-
biet. Stàd ksi´˝yc sta∏ si´ „Panià Kobiet”, przydano mu ˝eƒski, zmienny charakter. W wi´kszo-
ne, czyli jeszcze (lub ju˝) bez jajeczkowania.
v
Êci mitologii Êwiatem ksi´˝yca zawiadywa∏y bóstwa kobiece. Z∏ote rogi podtrzymujàce ksi´˝yc
zdobi∏y g∏owy babiloƒskiej Isztar (Astrate), egipskich Izis (Izylda) i Hathor. Boginiami ksi´˝yca
We wspó∏czesnym spo∏eczeƒstwie zaznacza si´ tendencja
by∏y greckie Selene i Artemida, rzymskie Luna i Diana, chiƒska
do obni˝ania wiekowej granicy pokwitania. Prawid∏owy czas
T’ai-jin (Wielkie Jin). Grecka bogini ciemnoÊci Hekate mia∏a trzy
trwania cyklu waha si´ mi´dzy 21 a 35 dniami, Êrednio wyno-
twarze odpowiadajàce fazom ksi´˝yca (pierwsza kwadra, pe∏-
szàc 28 dni. Jedynie oko∏o 15% kobiet ma 28-dniowe cykle
nia, nów) oraz okresom ˝ycia kobiety (dziewica, matka, starusz-
menstruacyjne. Odchylenia czasowe w granicach 7 dni (tj. wahania mi´dzy 21-35 dni) uzna-
ka). Artystyczne wyobra˝enia ksi´˝yca przej´li od staro˝ytnych
wane sà za ca∏kowicie fizjologiczne i niewymagajàce terapii. NieregularnoÊç cyklu miesiàczko-
twórcy z kr´gu kultury chrzeÊcijaƒskiej. Sta∏y sposób zmian po-
wego mo˝e spowodowaç np. stresujàcy tryb ˝ycia wynikajàcy z galopujàcego post´pu cywili-
staci ksi´˝yca odpowiada dok∏adnie cyklom, w jakim funkcjo-
zacji.
nujà organizmy kobiet. Dlatego czas krwawienia miesi´czne-
go mo˝na okreÊlaç mianem „choroby ksi´˝ycowej”.
K
iedy masz powód do zmartwienia?
– normy wyst´powania miesiàczki
Co
to jest menstruacja
i kiedy powinna si´ pojawiç po raz pierwszy?
Miesiàczka zaczyna wyst´powaç u dziewczàt w wieku od 11 do 14 lat. Poczàtkowo za-
zwyczaj jest nieregularna. Zbyt wczesne miesiàczkowanie, poni˝ej 10. roku ˝ycia, czy te˝
Miesiàczka (menstruacja, okres) to krwawienie z dróg rodnych spowodowane z∏uszczaniem
niepojawiajàce si´ w 15. roku ˝ycia powinno wzbudziç niepokój, a w konsekwencji prowa-
si´ i wydalaniem przez pochw´ fragmentów b∏ony Êluzowej jamy trzonu macicy, w której nie za-
dziç do zasi´gni´cia opinii specjalisty – lekarza ginekologa. Taka konsultacja musi si´ odbywaç
gnieêdzi∏o si´ zap∏odnione jajo p∏odowe. Cykle miesiàczkowe stanowià nieroz∏àczny atrybut bio-
w obecnoÊci opiekuna prawnego – najcz´Êciej niepe∏noletnie dziewczyny udajà si´ na takà
logicznej m∏odoÊci kobiet. Sà dowodem na to, ˝e dziewczyna staje si´ kobietà i jest zdolna do
wizyt´ w towarzystwie matki. Jest to o tyle istotne, ˝e opiekun, czyli np. mama, wyra˝a zgo-
urodzenia potomstwa. Dlatego prawid∏owe cykle menstruacyjne sà tak wa˝ne dla psychiki kobiet.
d´ na badanie i ewentualne podj´cie dalszej diagnostyki bàdê leczenia.
6
7
wszystko
wszystko o m
wszystko o m
menst
zystko
www
o menst
t
zystko
wszystko o m
ruacj
C
ykl menstruacyjny
miesiàczki. Prostaglandyny to grupa substancji (zwiàzków) syntetyzowanych w ró˝nych tkan-
kach i narzàdach. Sà wykorzystywane na bie˝àco, ich okres „˝ywotnoÊci” w organizmie jest
Cykl menstruacyjny rozpoczyna si´ w pierwszym dniu krwawienia i utrzymuje przeci´tnie
bardzo krótki. Odgrywajà niezwykle istotne role, biorà udzia∏ w utrzymaniu w∏aÊciwego sta-
4 dni. W tym czasie dochodzi do wydalania przez pochw´ z∏uszczajàcej si´ b∏ony Êluzowej
nu b∏ony Êluzowej ˝o∏àdka, regulacji ciÊnienia t´tniczego, przep∏ywu krwi przez nerki, wyda-
jamy.
lania wody, sodu i potasu, wp∏ywajà na p∏ytki krwi i uk∏ad rozrodczy. Sà wa˝ne w regulacji
v
temperatury cia∏a i podtrzymywaniu stanu zapalnego. Podwzgórze, przysadka mózgowa
W pierwszej fazie cyklu miesiàczkowego, okreÊlanej mianem folikularnej, która trwa
i jajniki sà ze sobà ÊciÊle powiàzane czynnoÊciowo na zasadzie sprz´˝enia zwrotnego. To zna-
zazwyczaj 9 dni, nast´puje odnowa b∏ony Êluzowej macicy. W jajnikach dojrzewajà jeden, nie-
czy, ˝e podwy˝szajàce si´ poziomy hormonów hamujà wydzielanie substancji pobudzajàcych
kiedy dwa p´cherzyki, osiàgajàc Êrednic´ 10 milimetrów. W bardzo regularnych, 28-dniowych
ich produkcj´.
cyklach, zwykle 14. dnia dojrza∏y p´cherzyk p´ka, uwalniajàc komórk´ jajowà (owulacja).
Zostaje ona wychwycona przez strz´pki otaczajàce ujÊcie brzuszne jajowodu i niezap∏odniona
pozostaje w jego Êwietle oko∏o 4 dni. Nast´pnie zostaje wydalona
do jamy macicy, gdzie ulega rozpadowi (cytoliza) i wch∏oni´ciu.
v
Owulacja rozpoczyna faz´ lutealnà, której czas trwania wy-
nosi 14 dni. Charakteryzuje si´ ona maksymalnà – wynoszàcà
ok. 6 milimetrów – gruboÊcià b∏ony Êluzowej macicy. Narzàd
przygotowany jest do przyj´cia i zagnie˝d˝enia si´ w jego ja-
mie zap∏odnionej komórki jajowej. Ca∏y ten skomplikowany
proces dokonuje si´ cyklicznie pod wp∏ywem elementów
uk∏adu, który stanowià podwzgórze, przysadka mózgowa
i jajniki. Nadrz´dnym oÊrodkiem sterujàcym jest struktura
mózgu zwana podwzgórzem. Tam w∏aÊnie wytwarzany jest i pulsacyjnie uwalniany
neurohormon gonadoliberyna (GnRH). Pobudza on przedni p∏at przysadki mózgowej do syn-
tezy hormonów gonadotropowych: Lutropiny (LH) i Folitropiny (FSH), które kontrolujà czyn-
noÊç jajników w aspekcie owulacji i syntetyzowania ˝eƒskich hormonów p∏ciowych: estroge-
nów, progesteronu i oksytocyny. W macicy pod wp∏ywem wysokiego st´˝enia progesteronu
tworzà si´ prostaglandyny, tak istotne w mechanizmie dolegliwoÊci odczuwanych podczas
8
[ Pobierz całość w formacie PDF ]